Posts tagged Işığın Anlamı ve Kullanımı

Işığın Batı Kültürlerinde Anlamı ve Kullanımı

Reading Time: 2 minutes

Antik Yunan’da ‘techne’ kelimesi olmasına rağmen, teknoloji kelimesinin kullanımı eski zamanlarda çok fazla yaygın değildi. Mekanik sanatlar, icat, bilim kelimeleri daha yaygındı. Hatta bir Amerikan süreli yayınının araştırmasında 1860 ve 1870 arasında “teknoloji” (technology) 149 kez, “icat” (invention) 24,957 kez bulunur. Çünkü teknolojinin sembolik anlamı, zamana göre hatta bölgeden bölgeye değişir. Bu da kullanımını belirler. Işığın doğu ve batı kültüründe anlamı ve kullanımı buna güzel bir örnek.

Edison’un 1879’daki akkor ışığı, tiyatrolarda dramatik efekt vermek için kullanılır. 1910’lardan sonra ise elektrik lambası yavaş yavaş çoğu eve ulaşmaya başlar. Daha sonrasında ışık, bir zenginlik göstergesi gibi gösterişçi tüketimi temsil etmeye başlar. Anıtlar ve gökdelenler aydınlatılır, tabela ve işaretler ışıldamaya başlar. Bunun sonuncunda, 1903’te New York, Boston gibi Amerikan şehirleri Paris, Londra, Berlin gibi Avrupa şehirlerine karşı daha fazla ışıklı hale gelir.

New York’ta I. Dünya Savaşı zamanında, enerji tasarrufunu artırmak için Times Meydanı karartılır. Bunun sonucunda şehir sakinleri oluşan yeni görüntünün anormal olmasından yakınırlar. Halk, devasa reklam panolarının geri dönmesini ister ve reklam panoları savaş bonosu sloganlarıyla geri döner.

Avrupa’da ise durum tam tersidir, ışığın bu yoğun anlamı ve kullanımı Avrupalılar için bir anlam ifade etmez. Işığın daha az kullanılması onlar için geçici bir durum değildi veya kültürel bir gecikmeydi. Ki bence bu gecikmeden ziyade bir kültürel uçurumdur. Çünkü Avrupa sokaklarında devasa reklam panoları ve yanıp sönen işaretler görmeyiz. Bu şekilde tüketimi teşvik eden markalardan biri nedir desem, sanırım aklınıza en başlarda Coca Cola gelir.

1944 yılında Norveç’te gerçekleşen Kış Olimpiyatları’nda Coca Cola ve diğer markaların ışıklı ilan dikmelerine Lillehammer Şehir Konseyi karşı çıkar. Bu markalara sadece ahşap ve metal tabela dikmelerine izin verilir. Neon ve plastik tabelalara kesinlikle izin verilmez.

Amerika’da ışıklandırma fazlasıyla sevilirken Avrupa’da abartı ve yapmacık bulunur. Dolayısıyla ışığın seviyesi ve kullanma yöntemi kültürden kültüre değişir. Amerika’da normal ve gerekli görülen bir şey Avrupa’da gelenek ihlali olarak algılanabilir.