Ehrlich-Simon bahsi nedir? Ekonomi ve çevre konusunda neyi anlatmaya çalışır? 1980 yılında bilim tarihinin en ünlü bahislerinden biri gerçekleşir. Bir biyolog olan Paul Ehrlich, hızla artan nüfusun kaynakları daha da azaltacağını öngörür. Bir ekonomist olan Julian Simon, insanlığın asla kaynakları tükenmeyeceğini düşündü, çünkü daha yüksek fiyatlar yeni rezerv arayışını ve kaynakların kullanımını ekonomikleştirme yollarını teşvik edeceğini düşündü. Ehrlich, Simon’a beş metadan oluşan bir sepetin (bakır, krom, nikel, kalay ve tungsten) fiyatının, artan kıtlıktan dolayı on yılda gerçek anlamda artacağını söyledi.
29 Eylül 1980, beş metadan her birinin 200 dolarını aldılar (toplam 1.000 dolarlık bahis). Bu kaynakların fiyatları önümüzdeki 10 yıl içinde enflasyondan daha hızlı yükselirse, Simon Ehrlich’e enflasyona göre ayarlanmış fiyatlar ile 1.000 dolar arasındaki farkı ödeyecekti. Gerçek fiyatlar düşerse, Ehrlich Simon’a farkı ödeyecekti. Bu süre zarfında küresel nüfus 846 milyon arttı (%19’luk bir artış). Ayrıca bu süre zarfında kişi başına gelir 753 dolar arttı (% 15, 2005 dolarında enflasyona göre). Ancak bu 10 yılda, malların enflasyona göre ayarlanmış fiyatları 1.000 $’dan 423.93 $’a düştü. Ehrlich bahsi kaybetti ve Simon’a 576.07 dolarlık karşılığında bir çek gönderdi.
Ehrlich-Simon bahsi, dünyanın doğal kaynakların “tükenip tükenmediği” sorusuna dayanıyordu, ancak 10 yıllık bir aralığın bize uzun vadeli hammadde kıtlığı hakkında çok fazla şey anlatması mümkün değil. Arz ve talep, bize bunun nedenini anlatır. Bakır veya krom gibi emtialar genellikle esnek olmayan (dik) kısa dönemli talep ve arz eğrilerine sahiptir, çünkü bu kaynaklar için çok az ikame vardır.
Uzun vadede bakır veya kromun fiyatına ne olur ve bir müddet sonra tükenir mi?
Bakırın fiyatı yükseldikçe, üreticiler çıkarılmasını daha ucuz hale getirmek için yeni teknolojilere yatırım yapacaklar. Tüketiciler ise bakırdan diğer hammaddelere ikame edeceklerdir. Her ikisi de fiyatları düşürüyor.
Bakır fiyatı düşmeye başladıkça, firmalar maden çıkarım yatırımlarını azalttı ve tüketiciler daha fazla bakır talep eder. Bu fiyatları tekrar yukarı çekiyor. Böylece, hammaddeler için piyasa fiyatlarının varlığı nüfus ve refah artışlarına rağmen ‘kaynakların tükenmemesini‘ sağlar. Bilinen rezervlerin üretime oranı fazla düşmemektedir.
Bu hikayenin kaynağı The Economy‘dir.
- Reading Time: 2 minutes Tourism, as one of the world’s […]
- Reading Time: 4 minutes Geçmiş bizi biz yapan, karakterimizi oluşturan […]
- Reading Time: < 1 minute Fear relationship is phobia and […]
- Reading Time: 2 minutes Degrowth (büyümeme ya da planlı küçülme), […]